Τον δρόμο της επιστημονικής γνώσης για τις ομάδες αίματος άνοιξε προ 119 ετών ο Karl Landsteineir με τις ΑΒΟ ομάδες. Χρειάστηκαν άλλα 39 χρόνια για να ανακαλύψουν πως αυτές οι 4 ομάδες είναι υποομάδες δυο άλλων, των resus+ και resus-.
Αυτή η γνώση βοηθάει τους γιατρούς να βρίσκουν εύκολα τον τύπο του αίματος που χρειάζονται για μετάγγιση, σε κάθε περίπτωση.
Οι περιπτώσεις είναι πολλές.
Πρώτη έρχεται η ομάδα των μονίμως αιμοδοτούμενων.
Ακολουθεί η ανάγκη κάθε χειρουργικής επέμβασης, από μιας μονάδος Αίματος, στις 20+ για μεταμοσχεύσεις οργάνων, μέχρι τις αναρίθμητες μονάδες που απαιτεί μια μεταμόσχευση Αιμοποιητικών Κυττάρων, των πάλαι ποτέ καλούμενων μυελός των οστών.
Τέλος έρχονται οι επιδημίες, οι φυσικές καταστροφικές, τα δυστυχήματα.
Η ταχύτητα εξέλιξης της επιστήμης, σπάνια ακολουθείται από τη γνώση. Η δε εφαρμογή των σχετικών συμπερασμάτων στη ζωή έχει περίπου την ταχύτητα της γραφειοκρατίας.
Όταν προσερχόμαστε εθελοντικά για τη δωρεά μερών του σώματος εν ζωή, για αλλογενή (ανιδιοτελή) χρήση, σπάνια γνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητες του εγχειρήματος.
Για την Αιμοδοσία, καθοριστικός παράγων είναι η μακροβιότητα του συλλεγόμενου αίματος.
Το αίμα των Αιμοδοτών μετά από εξ (6) εβδομάδες είναι άχρηστο.
Άλλες ήσσονος σημασίας ιδιαιτερότητες είναι η σχετική δίαιτα και η φαρμακευτική αγωγή τις προηγούμενες 2-3 ημέρες πριν.
Η διαθεσιμότητα μονάδων αίματος, ως και Αιμοπεταλίων κάθε τύπου, κάθε μέρα, σε κάθε νοσοκομείο, κάθε χώρας που θέλει να ονομάζεται σύγχρονη, είναι αντικείμενο υψηλού επίπεδου συντονισμού, δυο πλευρών:
Του σχετικού Φορέα Υγείας της χώρας, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας ΕΚΕΑ και των Εθελοντών Αιμοδοτών.
Η ανάγκη συντονισμού ελλοχεύει τόσο μέσα σε κάθε πλευρά, όσο και μεταξύ των δυο πλευρών:
Πρώτη έρχεται η αποτύπωση των συστηματικά μεταγγιζόμενων.
Ακολουθεί η στατιστική αποτύπωση αναγκών των παρελθόντων ετών, ανά τύπο αίματος και ανά περίοδο ίση ή μικρότερη των τριών (3) εβδομάδων.
Την αποτύπωση των αναγκών έχει το ΕΚΕΑ.
Στατιστικά ανέρχονται σε 360.000 μονάδες, ετησίως. Αν αναλογιστούμε τον κατάλληλο προς Αιμοδοσία πληθυσμό ηλικίας (18-65 ετών), η λύση του προβλήματος φαντάζει εύκολη. Αν ένας στους δέκα δίνει μια φορά το χρόνο, φτάνει και περισσεύει. Η ζωή όμως άλλα λέει:
Αν και συλλέγονταν πάνω από 500.000, ελλείψει συντονισμού, εισάγαμε 25.000 μονάδες ετησίως.
Με την, πρόσφατη, συγκέντρωση της αρμοδιότητας αυτής στο ΕΚΕΑ επίκειται θεραπεία του προβλήματος που, εκτός των άλλων περιέχει και εξοικονόμηση πόρων, πολύτιμων στον κύκλο Αίματος.
Με την ανάληψη του συντονισμού από το ΕΚΕΑ, το συλλεγόμενο Αίμα κατανέμεται σε 4 κεντρικά σημεία στη χώρα, για επεξεργασία (π.χ. φυγοκέντριση Αιμοπεταλίων) και αποθήκευσή του.
Την κίνηση του Αίματος και των Αιμοπεταλίων από τα 4 Κέντρα Αίματος προς τις Νοσοκομειακές Μονάδες, όταν και εκεί που υπάρχει ανάγκη, τόσο για τα Δημόσια, όσο και για τα Ιδιωτικά Νοσοκομεία, τροχοδρομεί το ΕΚΕΑ.
Οίκοθεν νοείται ότι είναι επιβεβλημένος ο έλεγχος για την αποφυγή κατασπατάλησης από αδιάφορους κι ευθυνόφοβους χειριστές. Χρήσιμη θα ήταν η χρέωση κάθε αποδέκτη με ένα ποσό, π.χ. 250 ευρώ για κάθε μονάδα αίματος, ή το τετραπλάσιο για κάθε μονάδα Αιμοπεταλίων. Κόστος που μπορεί να μετακυλίεται στα ασφαλιστικά ταμεία ή στο γενικό λογαριασμό των αποδεκτών.
Η άλλη πλευρά ανήκει στον Εθελοντή Αιμοδότη αλλογενούς χρήσης που, δικαιούται την εξασφάλιση ότι, η δωρεά του δεν θα πάει χαμένη.
Το ίδιο ΕΚΕΑ έχει την ευθύνη του προγραμματισμού των Αιμοδοσιών, αλλογενούς χρήσης, μεταξύ των αναρίθμητων Εθελοντών Μεμονωμένων Αιμοδοτών, των Συλλόγων Αιμοδοτών και ικανού αριθμού Φορέων Δημόσιων και Ιδιωτικών Οργανισμών, Π.χ. Ένοπλες Δυνάμεις, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, Τράπεζες κλπ.
Δεδομένης της Φιλανθρωπικής Υφής της Αιμοδοσίας, η εμπλοκή συνδικάτων και ομάδων Αιμοδοσίας αυτόλογης (ιδιοτελούς) χρήσης πρέπει να αποκλεισθούν, βάσει Αρχής.
Ο ετήσιος προγραμματισμός των φορέων αυτών είναι το κλειδί για να συναντήσει η ζήτηση την προσφορά σε χρόνο, κατηγορία και ποσότητα Αίματος και Αιμοπεταλίων.
ιδανικό είναι η ένωση των φλεβών Δότη και Λήπτη ίδιας κατηγορίας Αίματος
Την ιδανική αυτή λύση προσεγγίζει η απ’ ευθείας επαφή του συστήματος αιμοδοσίας, του ΕΚΕΑ, με ένα έκαστο Εθελοντή Αιμοδότη, Ατομικά. Μόνον έτσι μπορεί να αναχθεί η Αιμοδοσία σε ύψιστο αγαθό φιλανθρωπίας και προσοδοφόρου εκμετάλλευσης, της προσφοράς αυτής.
Όταν θα βρεθούμε στην κατάσταση να καλεί το ΕΚΕΑ σε τακτά διαστήματα, σε ορισμένους τόπους, συγκεκριμένους Αιμοδότες, τότε θα πλησιάζουμε το τέλειο.
Αρκεί βέβαια η προθυμία των ίδιων των Εθελοντών Υποψήφιων Αιμοδοτών να είναι ειλικρινής και η ετοιμότητα ικανοποιητική.
Για το στόχο αυτό,
καλούνται οι Εθελοντές Υποψήφιοι Αιμοδότες
να συμπληρώσουν στο Εθνικό Μητρώο Αιμοδοτών (ΕΜΑ) τη σχετική αίτηση από το
https://www.blooddonorregistry.gr.
Αυτή η οργάνωση είναι ιδανική και για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών σε περίπτωση επιδημίας ή φυσικών καταστροφών.
Μια άριστα οργανωμένη Αιμοδοσία μπορεί αποδειχτεί και χρήσιμο εργαλείο εξωτερικής πολιτικής.
Για τους Συνδότες,
Γ.Κ.Π.